php یا node.js کدامیک برای برنامه نویسی سمت سرور مناسب تر است

PHP و Node.js یکی زبان و یکی هم پلتفرمی قدرتمند برای پیاده سازی وب سایت های پویا هستند و هر دو در گروه زبان و پلتفرم سمت سرور قرار می گیرند ، اما ویژگی های منحصر به فردی نیز دارند. شکی نیست که PHP شناخته شده ترین و رایج ترین زبان برای اسکریپت نویسی سمت سرور است. با این حال ، Node.js امکان استفاده از برنامه نویسی جاوا اسکریپت در سمت سرور را هنگام معرفی در سال 2009 فراهم کرد و به افزایش سایت هایی با پشتوانه کاملاً وابسته به جاوا اسکریپت را رقم زد. قبل از پرداختن به تفاوت های آنها ، ابتدا ببینیم اصلا Node.js  و PHP چی هستند.

php چیست ؟

PHP که مخفف  Hypertext Preprocessor یک زبان برنامه نویسی اسکریپتی متن یاز است که در اصل برای توسعه وب طراحی شده است. در ابتدا توسط Rasmus Lerdorf در سال 1994 ایجاد شد و از آن زمان به عنوان اولین انتخاب زبان برای سیستم های مدیریت محتوایی مانند وردپرس ، دروپال و جوملا استفاده شده است. طبق آخرین آمار تا اواخر سال 2020 ، بیش از 80٪ وب سایت ها با PHP پیاده سازی شده اند.

Node.js چیست ؟

بر خلاف تصور عموم Node.js یک زبان برنامه نویس نیست بلکه یک پلتفرم یا به عبارتی یک محیط متن باز ، کراس پلتفرم برای اجرای کدهاب جاوااسکریپت سمت سرور است که بر روی موتور جاوا اسکریپت V8 ساخته شده است و کدهای JavaScript را خارج از مرورگر اجرا می کند ( سمت سرور ). Node.js در سال 2009 ایجاد شد و با یک مزیت اصلی و ویژه همراه بود , Node.js اجازه می دهد تا برنامه نویسی همزمان ( asynchronous programming ) انجام دهید. اگر چه درصد وب سایت هایی که با Node.js ساخته می شوند نسبتاً کم و در حدود 0.4٪ از سهم این بازار به شدت رقابتی است ، اما با توجه به ویژگی هایش به سرعت در میان توسعه دهندگان در حال محبوب شدن است.

در  Synchronous programming کدها در زمان اجرا خط به خط را اجرا می شوند و وقتی خط فعلی اجرا شد ، خط بعدی کدها را اجرا می شود.
در  Asynchronous programming همه کدها را در زمان اجرا همزمان اجرا می شوند.

تفاوت های Node.js vs PHP

محیط های زمان اجرا ( Runtime environments ) :

در حالی که هر دو زبان جاوا اسکریپت و PHP می توانند مستقیماً در کدهاب HTML جاسازی شوند که در اصطلاح به آنها HTML embded هم گفته می شود ، هر دو برای اجرای نیاز به یک مترجم دارند. مدت زمان زیادی است که نصب و استفاده از PHP در سمت سرور به آسانی انجام می شود و این کار توسط موتور Zend صورت می گیرد ولی Node.js برای اجرای کدهای جاوا اسکریپت در سمت سرور است که از موتور JavaScript V8 Google استفاده می کند.

همزمانی ( Concurrency ) :

اجرای کدهای PHP همزمان ( Synchronous ) است اما برخی از API ها هستند که جدا از قسمت همزمان رفتار ناهمزمان دارند و برای انجام چندین عملیات بصورت موازی ( parallel ) در کنار یکدیگر ، از ورودی / خروجی ( I/O ) مسدود کننده چند رشته ای استفاده می کند.

Synchronous vs Asynchronous Load

Node.js ماهیتی ناهمزمان ( Asynchronous ) دارد و این بدان معناست که موتور جاوا اسکریپت با یک حرکت کل کدها را اجرا می کند و منتظر بازگشت عملکردی نیست.بطور کلی Node.js از مدل اجرای I/O غیر مسدود کننده رویداد محور استفاده می کند. در Node.js همه کدها برنامه همزمان اجرا می شوند و عملکرد برنامه نیز اجرا می شود و پس از اجرای کدها  توابع خروجی را برمی گرداند و این دلیل سریع تر بودن Node.js نسبت به php  یا سایر زبان ها یا تکنولوژی های است که ماهیت Synchronous دارند.

ماژول ها ( Modules ) :

PHP از فناوری های نصب ماژول مانند PEAR (چارچوب و سیستم توزیع برای اجزای PHP قابل استفاده مجدد) استفاده می کند.

Node.js همراه با یک سیستم مدیریت بسته به نام Node Package Manager یا به اختصار NPM ارائه می شود.

مقیاس پذیری ( Scalability ) :

PHP در محبوب ترین سیستم های مدیریت محتوا مانند دروپال ، جوملا ، وردپرس مورد استفاده قرار گرفته و می گیرد ، که باعث می شود اغلب به عنوان ابزاری برای ساخت وبلاگ و برنامه های تحت وب و تجارت الکترونیک انتخاب شود. در مقابل ، Node.js به طور موثر به عنوان ابزاری برای ایجاد راه حل های پویای مقیاس پذیر که با بسیاری از عملیات I / O سرو کار دارند ، بهتر عمل کرده و بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.

وب سرور ( Web Servers ) :

PHP روی وب سرور Apache اجرا می شودو در صورت وجود سیستم عامل ویندوز ، می تواند بر روی وب سرور IIS نیز اجرا شود.اما NPM نیازی به سرور وب ندارد و در محیط Runtime خاص خود اجرا می شود.

کارایی ( Performance ) :

اگرچه Node.js به دلیل مدل ناهمزمان (Asynchronous ) همیشه به عنوان یک پلتفرم با عملکرد بالا مورد توجه قرار می گیرد اما  PHP نیز در این راستا تکامل یافته است. با استفاده از کتابخانه هایی مانند ReactPHP ، استفاده از PHP در برنامه نویسی مبتنی بر رویداد نیز امکان پذیر شده است و سرعت و عملکرد آن بطور قابل توجهی بهبود یافته است.

Node.js vs Php Performance

با این حال ، هنگامی که PHP و Node.js مقایسه می شوند ، متوجه خواهید شد که Nodejs بسیار سریعتر از PHP است ، و آن هم بخاطر دلایل زیر می باشد :
سرعت موتور V8
ادامه دار بودن اتصال سرور
توابع برگشتی ( callback functions ) که همزمان درخواستهای زیادی را پردازش می کنند

خوب تا اینجای مقاله کلی صحبت کردیم تا برسیم به این نقطه و اصل داستان و سوالی که ممکنه ذهن خیلی از شما دوستان مخصوصا اون عده که می خوان تازه برنامه نویسی رو شروع کنن حتما درگیر می کنه رو برسی کنیم.

چه زمانی باید از PHP یا Node.js استفاده کنید؟

هر دو آنها فناوری های back-end یا به عبارتی سمت سرور هستند ، اما اگر می خواهید یک فناوری کاملاً جاوا اسکریپتی هم در سمت کلایتنت و هم سمت سرور داشته باشد ، Node.js می تواند یک مزیت بشمار رود و اگر می خواهید بین فناوری های پیشرفته یکی را انتخاب کنید و یا یک مجموعه کامل در کنار سرعت پردازش بالاتر را به ارمغان آورید Node.js می تواند گزینه بهتری نسبت به PHP باشد.

چه زمانی از PHP استفاده کنیم :

سرور متمرکز : درصورتی که برنامه ای برای مقیاس پذیری بسیار بالا و توسعه برنامه خود در چندین سرور نداشته باشیم ، می توانیم از  Apache ، MySQL و PHP  استفاده کنیم. مقیاس پذیری و توسعه پروژه ممکن است در آینده بسته به نیازهی پروژه و رشد آن تغییر کند پس قبل از انتخاب PHP بهتر است دورنمایی برای پروژه و کسب و کار خود ترسیم نمایید.

قابلیت حمل: PHP یک زبان قابل حمل است! یعنی هزینه ارزان میزبانی وب و در دسترس بودن سرورها برای PHP با هیچ یک قابل از پلتفرم ها و زبان ها مقایسه نیست. PHP می تواند تقریباً بر روی هر پلتفرمی که از Apache یا IIS و یک سیستم پایگاه داده پشتیبانی می کند نصب شده و بدون دردسر و وابستگی خاص دیگری اجرا شود, لذا این امر باعث می شود برنامه های PHP به اصطلاح قابل حمل باشند و با نصب و پیکربندی آسان تری همراه باشند.

چه زمانی از Node.js استفاده کنیم :

استفاده از زبان یکسان سمت کلاینت و سرور : اگر پروژه شما شامل زبان ها ,تکنولوژی ها و فریم ورک هابی مانند MEAN stack ,MongoDB ، Express.Js   ، برنامه های تک صفحه ای  پویا ( SPA ) و سایر فناوری های سمت سرور و نیز فناوری های Front End مانند Angular, JsBackbone.Js یا React Js باشد ، Node.js انتخاب صحیحی برای استفاده خواهد بود چون باعث می شود که زبان یکسان جاوا اسکریپت را در کل نرم افزار چه سمت کلاینت چه سمت سرور خود داشته باشید و نرم افزاری یکپارچه را پیاده سازی و توسعه دهید.

داده های بیدرنگ ( Realtime data ) : نود جی اس برای برنامه هایی که به Realtime data  احتیاج دارند بسیار مناسب است ، اما در مورد استفاده از Node.js برای برنامه های مالی تردید وجود دارد زیرا جاوا اسکریپت خود در مورد محاسبه و اعداد قابل اعتماد نیست زیرا همه انواع داده های عددی یا عدد صحیح است یا اعشاری ( float ) است و تفاوت زیادی بین انواع داده های عددی ریاضی لحاظ نمی کند لذا هنگام کار روی برنامه های مالی که به محاسبات زیاد و پیچیده ریاضی احتیاج دارید پیشنهاد می شود از زبان های دیگری که دقت به مراتب بالاتری در محاسبات ریاضی دارند استفاده نمایید.

سرعت : Node.js در هنگام اجرا بسیار سریعتر از PHP است ، اگر سرعت همان چیزی است که شما برای برنامه خود لازم دارید ، مانند بازی چند نفره مبتنی بر مرورگر یا یک برنامه چت ، Node.js گزینه بسیار عالی تر و بهتری نسبت به PHP است.

نتیجه گیری :

اگرچه به نظر نمی رسد به زودی بحث در مورد Node.js و PHP متوقف شود ، اما نکته مهمی که باید به خاطر بسپارید این است که هیچ چیز منحصر به فردی وجود ندارد. با این حال ، شما همیشه باید با توجه به بازار کار و نیازهای موجود در زمینه طراحی و توسعه نرم افزار زبان یا پلتفرم مورد نظر خود را انتخاب کنید.

بطور کلی هر زبان و پلتفرم فارغ از توانایی هاش به منظور اهداف خاص ایجاد و توسعه داده شده و نمی توان بطور 100 درصد بیان کرد که یک زبان به سایر زبان ها الویت و برتری دارد.بطور کلی در شروع یادگیری برنامه نویسی درک و یادگیری مفاهیم برنامه نوسی به زبان الویت دارد و اگر این مهم را بخوبی درک کنید و یاد بگیرد فراگیری زبان های مختلف برای شما بسیار بسیار ساده تر خواهد شد و در نظر داشته باشید که زبان های برنامه نویسی صرفا ابزار هستند و با یادگیری عمیق مفاهیم برنامه نویسی استفاده از این ابزارها برای شما کار بسیار ساده تری خواهد بود و می توانید چندین زبان رو به راحتی فرابگیرید.

امیدوارم که این مقاله مورد توجه و استفاده شما عزیزان قرار گرفته باشه و بتونه بهتون کمک کنه تا راحتر تصمیم بگیرید که در کدام زمینه شروع به فراگیری کنید.

اگر قصدتون هم یادگیری زبان برنامه نویسی PHP هست دوره های متنوع و کاربردی در وب سایت کافه آموزش برگزار شده که می تونه از پایه PHP رو به بهترین نحوه به شما آموزش بده و از شما یه فرد با تجربه در این زمینه بسازه.